Zmiana czasu coraz bliżej. Który jest zdrowszy dla organizmu?

Wraz z nadejściem wiosny i jesieni, zegary w wielu krajach świata przestawiane są o godzinę do przodu lub do tyłu. Ta praktyka ma swoich zwolenników i przeciwników. Ci pierwsi zwracają uwagę na oszczędności energetyczne i dłuższe popołudnia latem, przeciwnicy natomiast twierdzą, że to zamieszanie organizacyjne i… jeden z powodów zdrowotnych zawirowań.

Zmiany czasu w Polsce reguluje Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 4 marca 2022 roku. Zawarty jest w nim harmonogram wprowadzania i odwoływania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2022-2026. Jeśli zwyczaj przesuwania wskazówek zegara do przodu lub tyłu o jedną godzinę miałby zostać zniesiony, to nastąpi to dopiero w 2027 roku.

Zegar biologiczny i rytm dobowy. Fundament zdrowia

Organizm ludzki działa zgodnie z rytmem okołodobowym, czyli wewnętrznym zegarem biologicznym regulującym sen, apetyt, poziom hormonów czy temperaturę ciała. Najsilniejszym regulatorem tego mechanizmu jest światło słoneczne. Szczególnie ważne jest światło poranne, które synchronizuje rytm biologiczny i pomaga wyrobić rutynę układania się do snu o odpowiedniej porze, aby rano budzić się z większą łatwością.

Kiedy zegar biologiczny zsynchronizowany jest ze środowiskiem – organizm funkcjonuje sprawnie. Oznacza to więcej energii, lepszy nastrój i niższe ryzyko chorób przewlekłych. Problem pojawia się, gdy dojdzie do przesunięcia – takiego jak przy zmianie czasu. Wówczas ciało doświadcza poczucia bycia w innej strefie czasowej, mimo że fizycznie pozostaje w tym samym miejscu. Każda zmiana czasu jest więc niekorzystna. Warto ustalić jeden obowiązujący czas – letni lub zimowy. Ale który?

Jedna godzina – ogromny wpływ na organizm

Analizy epidemiologiczne wskazują na wyraźny wzrost ryzyka zawałów serca tuż po wiosennej zmianie czasu. Badanie opublikowane w artykule “Daylight saving time: an American Academy of Sleep Medicine position statement” w 2020 roku na łamach “Journal of Clinical Sleep Medicine” zwraca uwagę, że przesunięcie zegara o godzinę wywołuje stres dla układu sercowo-naczyniowego. Powoduje też zaburzenia nastroju i zwiększa liczbę wypadków samochodowych.

Jak wyjaśniają naukowcy we wspomnianym artykule, czas letni jest mniej zgodny z biologią okołodobową człowieka. To efekt opóźnionego wpływu naturalnego cyklu światła-ciemności na aktywność.

Do jeszcze ciekawszych wniosków doszli Lara Weed i Jamie M. Zeitzer w artykule opublikowanym w 2025 roku w “PNAS”. Pozostanie w czasie zimowym, zamiast w letnim może zapobiec prawie 900 000 przypadkom otyłości i około 85 000 udarów.

Z tych wszystkich powodów Amerykańska Akademia Medycyny Snu twierdzi, że sezonowe zmiany czasu powinny zostać zniesione na rzecz jednego, obowiązującego przez cały rok: zimowego.

Widziałeś coś ważnego? Przyślij zdjęcie, film lub napisz, co się stało. Skorzystaj z naszej Wrzutni